Galerie Fons Welters presenteert een groepstentoonstelling met werk van Gina Fischli, Clémence Lollia Hilaire, Kinke Kooi, Perri MacKenzie, Win McCarthy, Phung-Tien Phan, Josiane M.H. Pozi, Evelyn Taocheng Wang, Trevor Shimizu, Lily van der Stokker, Bruno Zhu. Gecureerd door Melanie Bühler.
It is Impossible not to Be Dealing with Clichés When Drawing Flowers – Ree Morton
Een kunstwerk komt niet uit het niets. Het komt voort uit het leven, een specifieke realiteit. Met andere woorden: de wording van een kunstpraktijk heeft te maken met huur, atelierruimte, geld, familie, tijd, opleiding, geestelijke gezondheid, enzovoort, en zo verder. De tentoonstelling AUTOFICTION draait om dit soort particuliere zaken die het kunstwerk beïnvloeden. Het brengt kunstwerken samen die putten uit het persoonlijke en autobiografische. Soms zijn de resultaten grappig en vreemd, op andere momenten zijn ze aarzelend en open. Contrasten worden aangebracht door te spelen met normen en waarden (Bruno Zhu, Kinke Kooi). Het persoonlijke wordt gemeten met kunsthistorische grootsheid (Gina Fischli) en literaire en schilderkunstige conventies (Trevor Shimizu door het gebruik van memoires, en Perri MacKenzie door een beroep te doen op de traditie van het naakt in de schilderkunst). Het alledaagse en het letterlijke worden tegen de galeriewand gehouden (Lily van der Stokker), de lunch wordt geserveerd (Phung-Tien Phan) en vreemden worden ontmoet (Josiane M.H. Pozi).
Het vertrekpunt van de tentoonstelling is het werk van de Amerikaanse kunstenaar Ree Morton*, op wiens werk ik verliefd werd toen ik net bevallen was, bijna twee jaar geleden. Het lijkt gek om te zeggen, maar zodra ik mijn baby had gekregen, wilde ik ongelooflijk graag weer aan het werk. Ik wilde zo graag weer helder kunnen denken en het gevoel van controle terugkrijgen zoals ik dat de afgelopen jaren gewend was. Maar nu waren er hormonen, uitputting en slaaptekort, en natuurlijk moesten er flessen gemaakt worden, luiers verschoond, enz. Er was te veel leven en te weinig werk. En zelfs als het me lukte om een moment voor mezelf vrij te maken achter mijn bureau, was alles troebel. Hoe moest ik professioneel functioneren als er zoveel leven in mijn werk stroomde? Tegelijkertijd worstelde ik met het feit dat ik in zoveel opzichten een gigantisch cliché was – dat van de overweldigde, overdreven emotionele moeder, niet in staat om alle ballen tegelijk in de lucht te houden. Het had allemaal zo rooskleurig moeten zijn, babyroze, een droom die uitkwam.
Het was toen dat ik de catalogus opende van de overzichtstentoonstelling van Ree Morton die ik bezocht in het ICA in Philadelphia in 2019. Ik voelde me aangetrokken tot Mortons werk omdat het een taal gebruikt die verwijst naar haar persoonlijke leven – dat van een gescheiden moeder van drie kinderen – op complexe en soms ook duistere manieren. Moederschap, met Ree Morton, lijkt onopgelost, ambigu, zwaar en leuk. Bewoordingen als ‘Terminal Clusters’, ‘Fading Flowers’, en ‘Antidotes for Madness’ worden gekoppeld aan verschillende objecten gemaakt van celastic – een soort buigzaam plastic dat gebruikt wordt in decorontwerp. Deze objecten – strikken, schorten en linten – zijn geschilderd in felle kleuren en worden vaak bijeengehouden door bogen voorzien van lampen of structuren die lijken op de voorkanten van poppentheaters, die het geheel een feestelijk, circusachtig gevoel geven, zij het met een (ogenschijnlijk) willekeurige ondertoon.
De dubbelzinnigheid die ik in deze werken vond, sprak me aan. Het sprak tot de intense gevoelens die ik op dat moment had, zowel positieve als negatieve. Mortons werken roepen de clichés van het moederschap op, maar maken ze vreemder, gekker en complexer. De werken in deze tentoonstelling zinspelen, op vergelijkbare wijze, op het beladen onderwerp van auteurschap, de figuur achter een werk. Ze doen dat echter op onvolledige manieren; ze verzetten zich tegen het sluitend definiëren van deze ‘ik’. In een tijd waarin kunstinstellingen gefixeerd zijn op de biografie van kunstenaars, lijkt dat belangrijk.
*De Amerikaanse kunstenaar Ree Morton heeft een opmerkelijke biografie: na de geboorte van drie kinderen en het rondreizende, beperkte, leven van de vrouw van een marineofficier, besloot Morton eind jaren ’60 om kunstenaar te worden (ze werd geboren in 1936). Ze behaalde haar BFA en MFA, scheidde van haar man en verhuisde naar een loft in New York waar ze ongebruikelijk werk maakte, voorbijgaand aan de artistieke loopgraven van die tijd. Tragisch genoeg was haar leven (en carrière) van erg korte duur: in 1977, op 40-jarige leeftijd, stierf Morton bij een auto-ongeluk.
Melanie Bühler
