Dit jaar opent Annet Gelink Gallery met Lanterfanten, een solotentoonstelling van fotograaf Ed van der Elsken (1925-1990).
Het Nederlandse woord lanterfanten drukt het handelen uit van van de ene naar de andere plaats gaan, over het algemeen zonder een plan of een vast doel.
Veel van de jongeren die Van der Elsken fotografeerde in de jaren 1960 en 1970 hangen rond op straat zonder duidelijk doel. Hun houding staat in schril contrast met de volle agenda’s, tijdsdruk en haast die kenmerkend zijn voor onze huidige tijd. In tegenstelling tot de yogalessen en mindfulness die floreren in de 21e eeuw, hangt de jeugd in de foto’s van Van der Elsken niet rond met als doel te ontspannen, efficiënter te werken of een burn-out te vermijden. Ze vertegenwoordigen een doelloosheid die mogelijk was in die periode en tegenwoordig soms wordt verlangd.
Lanterfanten verwijst niet alleen naar de afgebeelde mensen, maar ook naar de eigen benadering van Van der Elsken ten opzichte van fotografie. Veel van de foto’s die hij maakte, ontstonden toen hij rondhing in buurten zoals Saint-Germain des Prés in Parijs, Kamagasaki in Osaka en de Nieuwmarktbuurt in Amsterdam. Met zijn oog voor detail en opvallende momenten creëerde hij enkele van zijn bekendste werken terwijl hij op straat verbleef. In Once Upon a Time beschrijft hij dat “werken vaak betekende rondzwerven in wat ik dacht dat interessante buurten waren, op zoek naar wat ik dacht dat interessante mensen waren” (1991).
Van der Elsken was geen fotograaf die zich beperkte tot zijn studio of volledige controle zocht over de beelden die hij maakte. Bovenal was Van der Elsken een straatfotograaf die zich mengde met zijn onderwerpen, ze onaangekondigd vastlegde met zijn getrainde oog voor het onverwachte.
Alle foto’s in deze tentoonstelling tonen mensen die rondhangen op straat, doelloos rondwandelen. Door foto’s te selecteren uit alle hoeken van de wereld legt de tentoonstelling de overeenkomsten bloot tussen verschillende landen, culturen en perioden in het dagelijks leven – waarbij soms alleen de titel van het werk onthult waar de foto is genomen. De tentoonstelling biedt de mogelijkheid om doelloos door de tentoonstellingsruimte te dwalen, gewoon tijd door te brengen met de foto’s terwijl je het dagelijks leven ervaart zoals anderen het leefden.
Het werk van Ed van der Elsken (1925, Amsterdam – 1990, Edam, Nederland) blijft wijdverspreid tentoongesteld in hedendaagse kunstmusea over de hele wereld. Recentelijk waren er solotentoonstellingen en groepstentoonstellingen in het Rijksmuseum, Amsterdam (2020 & 2018), het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam (2019), Stedelijk Museum, Amsterdam (2017), Jeu de Paume, Parijs (2017), Taka Ishii Gallery, Tokio (2015), Museum Boerhaave, Leiden (2014), Stadsarchief Amsterdam (2014), Nederlands Fotomuseum, Rotterdam (2010), Foam, Amsterdam (2005), The Metropolitan Museum, Tokio (2003), The Palazzina di Giardini, Modena (2002) en vele anderen.
Hij wordt zeer geprezen om zijn kenmerkende publicaties, waarvan de meest memorabele zijn ‘Love on the Left Bank’ (1956), ‘Bagara’ (1957), ‘Jazz’ (1959), ‘Sweet Life’ (1966), ‘Eye Love You’ (1977), ‘Amsterdam!’ (1979) en ‘Once Upon a Time’ (1991).
*Foto’s: Kabuki-cho, Tokio, 1984 Kamagasaki, Osaka, 1960 Seoul, Korea, 1988 © Ed van der Elsken / Nederlands Fotomuseum
