Fleur van Dodewaard (1983) beschrijft haar werkproces als het constant zoeken naar een taal, een beeldende taal, die nog niet bestaat. Ze zegt: ‘Tegen de tijd dat je het te pakken hebt, heb je het je zo eigen gemaakt dat het oplost, en je weer opnieuw moet beginnen. Het moet altijd weer net anders. Je moet altijd weer opnieuw beginnen.’
Deze oneindig van vorm veranderende beeldende taal beweegt mee met het leven zelf. Dat leven dat niet stil kan staan, geen vaste vorm kan aannemen en dat je niet kunt temmen. Waarin altijd sprake is van een nieuw ‘nu’ waarin alles weer anders voelt en zich op een nieuwe manier tot elkaar verhoudt. De taal vergezeld de kunstenaar op haar weg. Ze beweegt mee, spiegelt, bevestigt, brengt zowel vrijheid als obstakels, liefde en pijn, daagt uit, verrast.
‘Wanneer je een werk maakt, met je lichaam in de studio, met je handen in het materiaal, ben je altijd volledig in het hier en nu. Je staat helemaal open. In het afgelopen jaar ben ik me daar heel bewust van geweest en heb ik me daarop geconcentreerd. De werken die je in deze tentoonstelling ziet zijn hiervan het resultaat, van dit moment. Ik wilde minder nadenken en intuïtief werken, vrijheid vinden in het doen. Als je bewust de chaos van de dag voor een ogenblik naar de achtergrond schuift, je op je lichaam in het moment concentreert, en werkt vanuit improvisatie, vanuit je handen, vanuit het materiaal, dan ontstaan er andere dingen. Het gaat erom jezelf, en de ander, altijd opnieuw te verassen. Je neemt daarin ook alles mee dat je hebt gezien en ervaren in de kunst en daarbuiten, dat zit in je. Hoe je je op je eigen manier tot die bestaande vormen verhoudt, vind je terug in het werk. Iets vergelijkbaars is mogelijk wanneer je werk bekijkt in een tentoonstelling. Er ontstaat een poëtische ruimte in jezelf. Die kun je altijd opzoeken, het is niet voorbehouden aan de kunst. Mijn wens is om altijd in dat nu te zijn.’
In de tentoonstelling TODAY TOO I EXPERIENCED SOMETHING I HOPE TO UNDERSTAND IN A FEW DAYS zijn werken te zien in de vorm van objecten, gemaakt met olieverf op canvas. Je zou het schilderkunst kunnen noemen, maar de benadering van het ‘geprepareerd Brussels linnen’ is fysiek. Het zijn allemaal variaties van elementaire ingrepen in het materiaal. Er is in geknipt en gesneden, de precieze rechthoek vermeden, er zitten kleine gaatjes in, en het cadmium geel en rood, het viridiaan, violet en ultramarijn zijn zo verdund aangebracht dat je er doorheen kunt kijken. Alles is plat en direct op de muur aangebracht met spijkertjes.
De canvas werken worden afgewisseld met porseleinen objecten aan de muur en in de ruimte. De twee mediums gaan met elkaar in dialoog. Ondanks het grote verschil in materialiteit en uitstraling, spiegelen ze elkaar, en komen ze voort uit hetzelfde proces. De porseleinen sculpturen zijn dun uitgerolde, afgesneden, opgevouwen en weer aan elkaar geplakte stukjes van het spierwitte materiaal uit Limoges. Ze zijn gemaakt tijdens een artist-in-residence in het Europees Keramisch Werk Centrum eerder dit jaar. Beide materialen, het canvas en het porselein, zijn met een minimale handeling bewerkt.
Van Dodewaard: ‘In mijn werk probeer ik altijd een kleine beweging te maken. Een ogenschijnlijk nietszeggend gebaar, gelijk een eenvoudige streep op een vel papier. Ik zet die streep en zeg: ‘het is jij en ik’. Ik probeer te balanceren op het punt waar niets iets wordt; iets niets. Op zoek naar die enkele ingreep die net interessant genoeg is, precies goed voelt. Het is vaak moeilijker dan veel bewegen. Ik word er als vanzelf naar toe getrokken. Daar waar je zou kunnen denken dat er niets te zien is. Daar waar het precies allemaal gebeurt.’
De kunstenaar zet hiermee haar geheel eigen manier van werken, die ze lang toepaste met behulp van het medium fotografie, voort in de schilderkunst en keramiek. Ze zegt hierover: ‘Met fotografie kon ik dingen doen die nergens anders konden. Het is een wereld op zich die ik me helemaal eigen heb gemaakt. Maar ik gebruikte schilderkunst standaard als referentie, en heb er altijd naar verlangd de fotografie er tussenuit te laten. Dat is me nu gelukt. Het werken in de studio met het materiaal is een hele fysieke aangelegenheid en in de foto van het object ontstond dan een afstand tot die realiteit. Dat was ook onderdeel van het spel. Maar nu wil ik die afstand niet meer. In ieder geval voor nu. Het materiaal dat ik met mijn handen heb bewerkt in de studio wil ik ook in de tentoonstellingsruimte presenteren.
En tot slot, de titel. Dat is een zin uit de korte film Det Perfekte Mennesske / De Perfecte Mens van Jørgen Leth uit 1967. Fleur: ‘Deze prachtig gestileerde, poëtische film onderzoekt wat ‘de perfecte mens’ zou zijn. Dit thema resoneert in mij. Het is tegen de achtergrond van de grote existentiële vragen, dat ik mijn werk maak. Mijn werk is eigenlijk een poging tot een antwoord. – Want leven, hoe doe je dat eigenlijk?’
