SARA SEJIN CHANG (SARA VAN DER HEIDE)
Four Months, Four Million Light Years (2020) van Sara Sejin Chang (Sara van der Heide) presenteert een sjamanistische helende reis door tijd en ruimte. Deze immersieve filminstallatie onderzoekt de koloniale narratieven achter transnationale en transraciale adoptie, via de historische relaties tussen Nederland en Korea.
De koloniale prent Een Schaman ofte Duyvel-Priester [Sjamaan of Duivelspriester uit de Tungus, 1692] van de Nederlander Nicolaes Witsen speelt een cruciale rol in de film. Deze prent is de eerste westerse afbeelding van een sjamaan. Ze markeert het begin van een lange geschiedenis van geracialiseerde en infantiliserende beschrijvingen van Aziatische mensen door witte Europeanen en de gewelddadige uitroeiing van sjamanistische culturen door missionarissen.
De tentoonstelling maakt een tijdreis vanaf de hedendaagse Nederlandse samenleving en de deelname van 3.418 Nederlandse soldaten aan de dodelijke Koreaanse Oorlog (1950–1953) naar de vroege Nederlandse koloniale beschrijvingen van Aziatische mensen. In Nederland alleen al werden ongeveer 40.000 mensen geadopteerd uit het mondiale zuiden, vaak door kinderhandel en vervalste documenten.
De vier maanden uit de titel verwijzen naar een Koreaanse wet die een minimumverblijf van vier maanden in een Koreaans weeshuis vereiste voordat een kind wettelijk adopteerbaar was voor de lucratieve transnationale en transraciale adoptie-industrie. Die industrie maakte opgang na de Koreaanse Oorlog en teert nog altijd op dezelfde koloniale beeldvorming van 300 jaar geleden.
Textiel, papieren tekstbanners en tekeningen omringen deze videoprojectie. Sjamanistische gedichten, liederen en visioenen roepen de voorouders aan om steun. Het werk is een eerbetoon aan allen die zijn gescheiden van hun moeders, vaders, familie, voorouders, land, cultuur en spirits.
Na diverse internationale presentaties, op onder meer de 11e Berlijn Biënnale, de Busan Biënnale, in ARGOS, Brussel en in Moderna Museet, Stockholm, is Four Months, Four Million Light Years nu ook Nederland te zien.
In februari 2021 besloot de Nederlandse regering om een einde te maken aan transnationale adopties naar aanleiding van het systematische misbruik, de kinderhandel en de fraude die ermee gepaard gaat. De regering heeft zich hiervoor verontschuldigd bij mensen met een adoptieverleden. Onder druk van de machtige adoptielobby heeft justitieminister Franc Weerwind in november 2022 echter aangekondigd dat buitenlandse adoptie weer zal worden opgestart. Kinder- en mensenrechtenorganisaties hebben hier verontwaardigd op gereageerd. In december 2022 werd aangekondigd dat Zuid-Korea de dossiers van tientallen geadopteerden uit de jaren 60 tot 90 gaat onderzoeken, waaronder ook enkele Nederlandse zaken. Decennialang zijn signalen genegeerd dat kinderen zonder toestemming van de ouders zijn weggehaald en dat kinderen met een vervalste identiteit werden geadopteerd in Europa en de Verenigde Staten om aan de hoge vraag naar kinderen in het Globale Noorden te voorzien.
Klik hier voor Sara Sejin Chang (Sara van der Heide): Healing Colonial Adoption Narratives, een interview met Sara door Karima Boudou.
In het Centraal Museum in Utrecht is Chang’s film Brussels, 2016 (2017) van 11 februari tot 4 juni te zien.
Recente solotentoonstellingen van Sara Sejin Chang (1977, Korea) zijn onder meer Four Months, Four Million Light Years at Moderna Museet, Stockholm (nu te zien), ARGOS centrum voor audiovisuele kunsten, Brussel (2021) en The Mother Mountain Institute (CASCO Art Institute, Utrecht (2021). Ze nam deel aan de Busan Biënnale, Busan (2022), 11e Biënnale van Berlijn (2020), de 5e Dhaka Art Summit (2020), Sharjah Biënnale 13, Beiroet; en Contour Biënnale, Mechelen (2019).
