Upstream Gallery presenteert met trots de groepstentoonstelling Ghosts. Deze tentoonstelling, samengesteld door Anne de Jong, brengt kunstenaars samen die met kunstmatige intelligentie werken of er kritisch op reflecteren. De snelle ontwikkelingen op het gebied van AI brengen grote veranderingen teweeg in de maatschappij en creatieve processen. De kunstenaars in deze tentoonstelling verkennen zowel de potentiële als de donkere aspecten van AI, met een focus op de menselijke aanwezigheid achter de technologie. De implicaties ervan worden benaderd via de metafoor van geesten: onzichtbare krachten en onstoffelijke entiteiten die zweven tussen aanwezigheid en afwezigheid.
Met Kévin Bray, Simon Denny, Constant Dullaart, Jake Elwes, Alicia Framis, Holly Herndon and Mat Dryhurst, Jen Liu, Jonas Lund, Katja Novitskova en Shizhe Qian
Het huidige tijdperk heeft nieuwe vormen van “geesten” doen ontstaan: generatieve AI-systemen kunnen griezelig realistische gezichten creëren, taalmodellen drijven chatbots aan die menselijke interactie nabootsen en deepfake technologie kan beelden animeren en manipuleren met een ongekend realisme. Deze digitale entiteiten flikkeren in en uit het bestaan – ongrijpbaar en soms vormloos – en bootsen het menselijke na maar vervormen het ook. We kunnen nu digitale replica’s van onszelf maken die na onze dood blijven communiceren met dierbaren of interactie hebben met AI-avatars die getraind zijn op gegevens van een ex. Nu er steeds meer dubbelgangers op het internet rondzwerven, roept dit fundamentele vragen op over authenticiteit en identiteit.
Toch hebben de spookachtige verschijningen van mensen in door AI gegenereerde beelden een griezelige kwaliteit: ze lijken menselijk maar voelen toch zeer onbekend aan. Ze laten zien hoe AI naar ons terugkijkt en de mensheid weerspiegelt als een lachspiegel. Dit unheimliche karakter gaat verder dan alleen beelden en heeft ook betrekking op de mysterieuze werking van de “zwarte doos” die generatieve AI-systemen vertegenwoordigen. AI-gegenereerde content ontstaat uit het leren van patronen in immense hoeveelheden online data. Een bekend gevaar schuilt in de manier waarop bestaande normen, vooroordelen en aannames door deze systemen worden overgenomen. Deze elementen blijven de gegenereerde output achtervolgen als spoken uit het verleden. Menselijke tussenkomst blijft noodzakelijk om dit te voorkomen. Achter de verschijning van autonome systemen gaat een netwerk schuil van mensen van vlees en bloed die de AI voeden, corrigeren en matigen – onzichtbare en onderbetaalde arbeid, ook wel bekend als “spookwerk”.
De kunstenaars in de tentoonstelling gaan verder dan alleen het gebruik van generatieve AI. Ze bevragen en demystificeren de werking ervan. Ze verkennen de creatieve mogelijkheden en laten zien hoe het vorm kan geven aan persoonlijke herinneringen en dromen of eenzaamheid kan verlichten. Anderen onthullen de donkere kant van deze technologieën: hun ondoorzichtigheid en de machtsdynamiek die speelt wanneer ze worden gecontroleerd door grote bedrijven.
Ghosts verkent de grensgebieden waar grenzen vervagen: tussen fantasie en werkelijkheid, technologie en menselijkheid, droom en wakker leven, en leven en dood.
Beeld: Holly Herndon en Mat Dryhurst, I’M HERE 17.12.2022 5:44, 2023 (film still). Met dank aan Herndon Dryhurst Studio.
