In 2022, won Lebohang Kganye de 16e editie van de Foam Paul Huf Award. Foam kondigt dan ook met trots haar tentoonstelling Haufi nyana? I’ve come to take you home aan. Hoewel haar werk in veel groepstentoonstellingen over de hele wereld te zien is geweest, is dit haar eerste solotentoonstelling in Nederland.
Het artistieke proces van Lebohang Kganye, die woont en werkt in Johannesburg, is gericht op het verkennen van de persoonlijke en gezamenlijke ‘microgeschiedenissen’ van haar familie. Ze onderzoekt dit in de context van de bredere traumatische geschiedenis van Zuid-Afrika van voor, tijdens en in de nasleep van apartheid en kolonialisme. Haar werk is grotendeels gebaseerd op mondelinge verhalen en teksten – ze verzamelt verhalen over de impact van apartheid op haar familie en verhalen uit de Zuid-Afrikaanse literatuur. Woorden worden vertaald naar een ’toneelstuk’ of theaterscript, en afbeeldingen afkomstig uit privéalbums of geproduceerd door de kunstenaar, worden omgezet in decors, silhouetten, uitsnijdingen, poppen, schaduwen of zelfs geesten die de fantasierijke ruimte tussen woorden vullen. Kganye is geïnteresseerd in de dynamiek tussen herinnering en fantasie die fotografie en storytelling samen kunnen creëren. De geconstrueerde aard van zowel beelden als woorden die ze met elkaar verbindt, stelt haar in staat hiaten in het (collectieve) geheugen te overbruggen. Kganye beweegt zich moeiteloos binnen de sfeer van mogelijkheden en ontwikkelt zo methoden om het medium fotografie en het Zuid-Afrikaanse culturele erfgoed te dekoloniseren.
‘Haufi nyana?’ betekent ‘Te dichtbij?’ in het Sesotho, één van de elf officiële talen van Zuid-Afrika. De titel van de tentoonstelling verwijst naar de aard van de dialoog tussen kijker en kunstenaar: hoe ver kun je gaan in een fotografische autobiografie enerzijds en in hoeverre kun je een persoonlijk verhaal delen anderzijds? Het verwijst ook naar het idee van ’thuis’ — dat ver, dichtbij of te dichtbij kan zijn… misschien zelfs allemaal tegelijk. Haufi nyana? I’ve come to take you home toont vier projecten uit het oeuvre van Kganye, verspreid over de afgelopen tien jaar. Ze benadrukken het complexe visuele vocabulaire van de kunstenaar en de diversiteit van media en benaderingen waarmee ze zich bezighoudt in haar artistieke proces. Ze maakt gebruik van fotografische montages (Ke Lefa Laka: Her-Story, 2013) tot ruimtelijke installaties/decorontwerp (Mohlokomedi wa Tora, 2018) en van filmanimatie (Shadows of Re-Memory, 2021) tot patchwork (Mosebetsi wa Dirithi, 2022).
