Eye Filmmuseum zet dit najaar de schijnwerpers op de Amerikaanse avant-gardecinema van de jaren zestig. In de tentoonstelling en het omvangrijke filmprogramma zijn zowel iconische als minder bekende films opgenomen en wordt de explosie aan vormexperimenten in de experimentele film van die periode belicht. Te zien is werk van sleutelfiguren in de avant-gardecinema, onder wie Jonas Mekas, Maya Deren en Stan Brakhage, naast films van makers uit de wereld van de beeldende kunst, met Bruce Conner, Yayoi Kusama, Yoko Ono en Andy Warhol als bekende namen. Dit alles tegen de roerige achtergrond van een maatschappij in beweging.
Dansende bruggen, introspectieve dagboekfragmenten en dromerige stopmotions – het zijn voorbeelden van experimenten die een losse verzameling van avant-gardemakers aangingen in de jaren zestig in de Verenigde Staten. Het doel: de ketenen van Hollywood en de dominante filmindustrie afschudden en de cinema als het ware opnieuw uitvinden als visueel medium.
In de tentoonstelling toont Eye de breedte die kenmerkend is voor deze periode van discipline-overschrijdende filmexperimenten: van onafhankelijke, eigenzinnige films voor in de (zelfbeheerde) bioscoop tot expanded experimenten, zoals Andy Warhols acht uur durende Empire (1964) of Stan VanDerBeeks imposante, 11-kanaals installatie Movie Mural (1965-1968), die voor het eerst in Nederland te zien zal zijn.
Het statement van cineast Jonas Mekas, woordvoerder van de New American Cinema Group, vatte de toon van deze golf aan nieuwe filmmakers pakkend samen: “We willen geen valse, gepolijste, gladde films – we geven de voorkeur aan ruwe, ongepolijste, maar levendige films; we willen geen rooskleurige films – we willen de kleur van bloed.”
Films, Talks & Events
De tentoonstelling gaat verder in de filmzalen van Eye. Hier worden de bekendste en langere 16mm-films van toonaangevende makers uit de underground-scene integraal gedraaid. De programma’s verkennen ook de internationale context en belichten de blijvende impact en invloed van de New American Cinema buiten de Verenigde Staten en slaan een brug naar nu. Tijdens de Amerikaanse verkiezingsnacht (5 november 2024) onderzoeken bijvoorbeeld diverse sprekers hoe de underground-scene in de jaren zestig politieke kwesties aankaartte en hoe die aansluit bij het huidige politieke klimaat.
Een speciale spotlight wordt gezet op de psychedelische film – een belangrijk thema in het Amerika van de jaren zestig, dat momenteel een ware revival beleeft. Psychedelica zijn bovendien onlosmakelijk verbonden met het ‘vrije’ karakter van Amsterdam. Een samenwerking met de Universiteit van Amsterdam.